Carotenoid, nhóm hợp chất chống lại các tác nhân oxy hóa từ bên ngoài

Carotenoid là sắc tố trong thực vật, tảo, nấm và vi khuẩn quang hợp. Những sắc tố này tạo ra màu vàng tươi, đỏ và cam trong thực vật, rau và trái cây.

Carotenoid không phải là tên riêng của một chất nào, nó là tên của một nhóm các hợp chất có công thức cấu tạo tương tự nhau và tác dụng bảo vệ cơ thể cũng tương tự nhau.

Có hơn 600 loại carotenoid khác nhau, được chia thành hai loại chính: xanthophylls và carotenes. Cả hai đều là chất chống oxy hóa, nhưng không phải tất cả đều được phân hủy thành vitamin A.‌

Xanthophylls thường có màu vàng và chứa nhiều oxy. Loại carotenoid trong chế độ ăn uống này bảo vệ đôi mắt của bạn khỏi quá nhiều ánh sáng mặt trời và tăng cường sức khỏe của mắt. Lutein và zeaxanthin đều là xanthophylls. Thực phẩm có chứa xanthophyll carotenoids bao gồm: Trái bơ, Ngô, Lòng đỏ trứng, Cải xoăn, Rau bina, Quả bí ngô, Trái cây cùi vàng‌...

Carotens thường có màu cam và không chứa oxy. Beta carotene và lycopene đều được coi là carotenoid và chúng có nhiệm vụ giúp thực vật phát triển. Thực phẩm có chứa carotens bao gồm: Dưa lưới, Cà rốt, Đu đủ, Quả bí ngô, Khoai lang, Quýt, Cà chua...

Carotenoid là các hợp chất hòa tan trong chất béo, có nghĩa là chúng được hấp thụ tốt nhất với chất béo. Không giống như một số loại thực phẩm và rau quả giàu protein, việc nấu và cắt nhỏ các loại thực phẩm giàu carotenoid sẽ làm tăng sức mạnh của các chất dinh dưỡng khi chúng đi vào máu.

Cơ thể con người không thể tự tổng hợp ra carotenoid, mà sử dụng carotenoid từ việc ăn thực vật. Carotenoid giúp chống lại các tác nhân oxy hóa từ bên ngoài. Thiên nhiên có đến khoảng 600 loại carotenoid khác nhau, trong đó có 50 loại carotenoid hiện diện trong thực phẩm. Thế nhưng trong máu của người có khoảng 15 loại được tìm thấy và chúng đang được chứng minh là đóng vai trò quan trọng đối với đời sống con người.

Carotenoid là chất chống oxy hóa có lợi có thể bảo vệ bạn khỏi bệnh tật và tăng cường hệ thống miễn dịch của bạn. Các carotenoid cung cấp vitamin A có thể được chuyển đổi thành vitamin A, cần thiết cho sự phát triển của cơ thể, chức năng của hệ miễn dịch và sức khỏe của mắt.

Sức khỏe của mắt
Ăn thực phẩm giàu carotenoid có thể bảo vệ các tế bào khỏe mạnh trong mắt và ngăn ngừa sự phát triển của các tế bào ung thư.

Một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa là do thoái hóa điểm vàng hay còn gọi là thoái hóa trung tâm võng mạc. Tiếp xúc với ánh sáng xanh trong thời gian dài có thể gây ra điều này và ảnh hưởng tiêu cực đến các bộ phận tinh tế của mắt. Tuy nhiên, các carotenoid lutein và zeaxanthin được tìm thấy trong võng mạc có thể giúp hấp thụ ánh sáng xanh.

Các nghiên cứu cho thấy rằng việc kết hợp ít nhất sáu miligam lutein trong chế độ ăn uống mỗi ngày có thể làm giảm nguy cơ phát triển bệnh thoái hóa điểm vàng tới 43%. Tăng lượng lutein và zeaxanthin trong chế độ ăn uống của bạn cũng có thể giúp làm chậm hoặc ngăn chặn tổn thương mắt hiện tại và ngăn chặn tình trạng hiện tại của bạn tiến triển.

Sức khỏe tim mạch
Carotenoid là chất chống oxy hóa, giảm viêm trong cơ thể. Mặc dù nó vẫn đang được nghiên cứu, các đặc tính chống viêm của carotenoid có liên quan đến việc cải thiện sức khỏe tim mạch. Giảm viêm giúp bảo vệ chống lại bệnh tim và ngăn chặn các thành động mạch bị tắc nghẽn.

Ung thư
Chất chống oxy hóa bảo vệ tế bào khỏi các gốc tự do, hoặc các chất phá hủy hoặc làm hỏng màng tế bào. Tăng lượng carotenoid thông qua chế độ ăn uống của bạn có thể làm tăng lượng chất chống oxy hóa và các tế bào bảo vệ trong cơ thể bạn. Điều này rất có ý nghĩa khi chiến đấu với ung thư và có thể ngăn ngừa sự phát triển của ung thư.

Carotenoid có liên quan đến việc giảm nguy cơ ung thư, đặc biệt là ung thư phổi. Khi bạn hút thuốc lá, bạn tích vào cơ thể các hóa chất có hại phá hủy các tế bào khỏe mạnh. Mặc dù kết quả khác nhau, một nghiên cứu cho thấy nguy cơ ung thư phổi giảm nhỏ khi kết hợp carotenoid vào chế độ ăn uống của bạn. Sẽ tốt cho sức khỏe hơn nếu bạn ngừng hút thuốc và tăng lượng carotenoid trong chế độ ăn uống của bạn để giúp phổi của bạn lành lại khi bạn vượt qua cơn nghiện.

Tương tự, carotenoid có liên quan đến việc giảm nguy cơ ung thư da. Một số carotenoid có thể phân hủy thành vitamin A, một chất dinh dưỡng giúp bảo vệ da khỏi bị tổn thương sớm do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Cả hai đều là nguy cơ gây ung thư hắc tố, nếp nhăn sớm và làn da không khỏe mạnh.

Điều gì xảy ra nếu tiêu thụ quá nhiều carotenoid?
Tuy nhiên, khi tiêu thụ một lượng rất lớn carotenoid, da có thể chuyển sang màu vàng đậm (được gọi là caroten), đặc biệt là ở lòng bàn tay và lòng bàn chân.

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng lượng carotenoids cao (bổ sung beta-carotene liều cao) có thể làm tăng nguy cơ ung thư, nhưng carotenoid được tiêu thụ trong trái cây và rau quả dường như không làm tăng nguy cơ này.

Bệnh lý võng mạc Canthaxanthin, tình trạng này được đặc trưng bởi các vệt màu vàng-vàng trong mắt, và đôi khi khiếm khuyết trường nhìn và các vấn đề với sự rõ ràng về thị lực. Nó được gây ra bằng cách dùng một liều cao caroten gọi là canthaxanthin. May mắn thay, nó có thể đảo ngược, mắt và thị lực của bạn sẽ trở lại bình thường một khi bạn ngừng dùng canthaxanthin.

Dị ứng, cũng như nhiều chất khác, có thể có phản ứng dị ứng với các chất bổ sung carotene. Bạn nên gặp bác sĩ ngay lập tức nếu bạn bị ngứa, sưng và phát ban là những dấu hiệu điển hình của dị ứng.

Nếu bạn hiện đang dùng bất kỳ loại thuốc nào, tốt nhất bạn nên tham khảo ý kiến ​​bác sĩ trước khi bắt đầu sử dụng bất kỳ chất bổ sung carotene nào. Các chất bổ sung beta-carotene, đặc biệt, có thể có tương tác tiêu cực với các loại thuốc giảm cholesterol.

Liều lượng
Ngoại trừ việc điều trị thiếu vitamin A, Ủy ban Thực phẩm và Dinh dưỡng khuyên không nên bổ sung beta-carotene. Tuy nhiên, một hướng dẫn liều lượng an toàn mà bạn có thể làm theo là:

√ Đối với trẻ em, 3 đến 6 mg chất bổ sung beta-carotene mỗi ngày là an toàn.

√ Đối với thanh thiếu niên và người trưởng thành, 6 đến 15 mg chất bổ sung beta-carotene mỗi ngày là an toàn.

Tổng hợp và chấp bút bởi Crocus Media